Click here to read the article in English.
កូនឆ្មាទើបនឹងកើត (អាយុពី ០-៤ សប្តាហ៍) មានសុខភាពផុយស្រួយខ្លាំង ។ ពួកវាងាយនិងស្លាប់ណាស់បើគ្មានភាពកក់ក្តៅ ការមើល ថែរក្សា សេចក្តីស្រឡាញ់ និងគ្មានការបំបៅទឹកដោះពីមេពួកវាទេ ។ ដូច្នេះការចិញ្ចឹមកូនឆ្មាមិនមែនជាការងារងាយស្រួលនោះទេ។ នោះហើយជាមូលហេតុដែលក្រុមពេទ្យសត្វសង្គ្រោះកម្ពុជារបស់យើងបានដាក់បញ្ចូលគន្លឹះ ១០ យ៉ាងដោយផ្អែកលើបទពិសោធន៍ របស់យើងនៅពេលចិញ្ចឹមកូនឆ្មា។
គន្លឹះ ១០ យ៉ាងដើម្បីចិញ្ចឹមកូនឆ្មាទើបនឹងកើតដោយសុវត្ថិភាព
មុនពេលអ្នកយកកូនឆ្មា ‘ដែលគេបោះបង់ចោល’ ត្រូវប្រាកដថាមេរបស់វាមិននៅក្បែរនោះ ពេលខ្លះមេឆ្មាប្រហែលជាគ្រាន់តែទៅ ស្វែងរកអាហារ ឬកំពុងតែការពារជម្រកសុវត្ថិភាពរបស់ពួកគេ។ នៅពេលដែលអ្នកបានប្រាកដក្នុងចិត្តរួចហើយថាជាសត្វដែលគ្មាន មេមើលថែ
សូមចូរទៅប្រមូលកូនឆ្មាដោយថ្នមៗ និងប្រើកន្សែង ឬភួយរុំពួកវា ។
សូមចងចាំថាការជួយសត្វតាមដងផ្លូវដែលគ្មានផ្ទះសម្បែងមិនមានន័យថាអ្នកត្រូវតែថែរក្សាវាជារៀងរហូតនោះទេ ទោះបីជាអ្នកអាច ធ្វើបានក៏ដោយ ;-) វាជាកិច្ចការដ៏អស្ចារ្យ និងទទួលបានបុណ្យច្រើនណាស់ទៅហើយ ប្រសិនបើអ្នចាប់ផ្តើមជួយ។ ឧទាហរណ៍ អ្នកអាចជួយដោយការយកសត្វដែលរងរបួសទៅពេទ្យសត្វ ឬជួយចិញ្ចឹមកូនឆ្មារហូតដល់ពួកវាអាចផ្លាស់ទីទៅផ្ទះចិញ្ចឹមជារៀងរហូត របស់ពួកវាបាន។
ប្រសិនបើអ្នកចិញ្ចឹមកូនឆ្មា ទាំងនេះគឺជាគន្លឹះមួយចំនួនដើម្បីថែរក្សាសត្វដោយផ្អែកលើបទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់យើងជាច្រើនឆ្នាំ។
១. ពិគ្រោះជាមួយពេទ្យសត្វ
បើអាចធ្វើបានសូមនាំកូនឆ្មាទៅពេទ្យសត្វ ដើម្បីពិនិត្យនិងពិគ្រោះដើម្បីប្រាកដថាពួកវាមានសុខភាពល្អ និងផ្តល់ដំបូន្មានសមស្រប ទៅតាមអាយុរបស់កូនឆ្មានិងស្ថានភាពសុខភាពសត្វនីមួយៗ។ ប្រសិនបើអ្នករកឃើញកូនឆ្មាហើយត្រូវការ ដំបូន្មាននៃការថែទាំសូម ទាក់ទងក្រុមរបស់យើង។ យើងរីករាយក្នុងការជួយអ្នកក្នុងការចាប់ផ្តើម!
២. រក្សាសម្ភារៈកូនឆ្មាឱ្យស្អាត
ត្រូវលាងដៃជានិច្ចមុននិងក្រោយពេលមានបះពាល់ជាមួយកូនឆ្មា។ រក្សាបរិស្ថានរស់នៅនិងសំម្ភារះប្រើប្រាស់របស់ពួកវាអោយស្អាត (ប្រអប់ កន្សែង ចំណី និងចានទឹកជាដើម) ។
- លាងដបទឹកដោះគោបន្ទាប់ពីផ្លាស់ប្តូរទឹកដោះគោរួចរាល់
- ផ្លាស់ប្តូរកន្ត្រក/ទ្រុង និងកន្សែងរបស់កូនឆ្មាជារៀងរាល់ថ្ងៃ ឬនៅពេលដែលវាកខ្វក់
នៅផ្ទះត្រូវប្រើទឹកក្តៅ និងសាប៊ូ (ប្រសិនជាអាចប្រើសាប៊ូសរីរាង្គ) គឺគ្រប់គ្រាន់ហើយ។ វាមិនចាំបាច់ប្រើសារធាតុគីមីដូចជាថ្នាំសម្លាប់ មេរោគនោះទេ ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកធ្វើដូច្នេះត្រូវប្រាកដថាលាងជម្រះវាចេញពីរបស់ប្រើប្រាស់របស់កូនឆ្មារបស់អ្នកឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីកុំឱ្យពួកវាលិទ្ធរបស់ទាំងនោះដោយចៃដន្យ។
៣. រក្សាកូនឆ្មារមានកំដៅជាប់ជានិច្ច
យើងទាំងអស់គ្នាសសុទ្ធតែចូលចិត្តកំដៅអ៊ូនមែនទេ? ចំពោះកូនឆ្មា វាជាការសំខាន់ដើម្បីរស់រានមានជីវិតបាន នេះជាមូលហេតុ
- កូនឆ្មាមិនអាចបង្កើតកំដៅដោយខ្លួនឯងបានទេ ហើយងាយនឹងស្លាបដោយសារតែការថយចុះកម្តៅ សូម្បីតែនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏ដោយ។
- ត្រូវប្រាកដថាកូនឆ្មាមានដបទឹកក្តៅ ឬភួយកំដៅគ្រប់ពេល
នរណាគិតថាដបទឹកក្ដៅអាចប្រើបាននៅកម្ពុជា? ;-)
៤. សូមប្រើប្រាសតែទឹកដោះគោកូនឆ្មាតែមួយមុខគត់
កូនឆ្មាមិនអាចរំលាយទឹកដោះគោ និងអាហារូបត្ថម្ភផ្សេងទៀតដែរយើងឱ្យពួកគេដើម្បីរស់បានទេ ។ ដូច្នេះហើយការផ្តល់ឱ្យពួកគេនូវទឹកដោះគោកូនឆ្មាពិសេសសម្រាប់កូនឆ្មាគឺជាអាហារចាំបាច់សម្រាប់ពួកគេដើម្បីរស់។ សូមមកហាង ARC របស់យើងដើម្បីរក ទិញម្សៅទឹកដោះគោកូនឆ្មា និងសំភារះផ្សេងៗទៀត។
៥. របៀបបញ្ចុកអាហារកូនឆ្មារ (រៀងរាល់២ម៉ោងម្តង)
ការមិនបញ្ចុកអាហារអោយកូនឆ្មានៅពេលយប់គឺជាការធ្វេសប្រហែស ហើយបណ្តាលឱ្យមានការឈឺចាប់។ ការផ្តល់ចំណីពេលយប់ គឺជាកាតព្វកិច្ចដើម្បីផ្តល់សុខុមាលភាពគ្រប់គ្រាន់ដល់កូនឆ្មា។
ការរៀបចំការបញ្ចុកអាហារ
- រៀបចំទឹកដោះគោ 20
- មីលីលីត្រក្នុងកូនឆ្មាមួយ។
- លាយម្សៅទឹកដោះគោជាមួយទឹកក្តៅ។ អនុវត្តតាមការណែនាំនៅលើកញ្ចប់ម្សៅយ៉ាងពិតប្រាកដ។ ចំណាំគ្រប់ម៉ាកទាំង អស់មានការវាស់វែងខុសៗគ្នា ដូច្នេះត្រូវតែអានមុនពេលរៀបចំទឹកដោះកូរ។
- កូរឬក្រឡុកបានល្អរហូតទាល់តែដុំម្សៅទាំងអស់ត្រូវបានរលាយចូលគ្នា
- ពិនិត្យសីតុណ្ហភាពទឹកដោះដោយបញ្ចេញដំណក់ពីរបីលើអណ្តាត ឬកដៃខាងក្រោម។ ប្រសិនបើវាក្តៅពេកសម្រាប់អ្នក វាក្តៅពេកសម្រាប់កូនឆ្មា។
- ត្រូវដាក់ម្សៅទឹកដោះកូក្នុងទូទឹកកក
របៀបចញ្ចុកកូនឆ្មា
- ប្រសិនបើអ្នកកំពុងមើលថែកូនឆ្មាច្រើនជាង ១ ក្បាលសូមផ្តល់អាហារដល់កូនឆ្មានីមួយៗដោយឡែកពីគ្នា។
- កុំកាន់កូនឆ្មានៅលើខ្នងរបស់វា ព្រោះវាអាចនឹងទទួលទឹកដោះគោនៅក្នុងសួត។
- អនុញ្ញាតឱ្យកូនឆ្មាក្រោកឈរឡើងដោយធ្វើតាមឥរិយាបថបំបៅតាមធម្មជាតិ (ដូចជាវាបំបៅពីម្តាយរបស់វា)។
- សង្កត់ដបដោយសម្ពាធបន្តិចបន្តួច ដើម្បីជួយកូនឆ្មាដែលបឺតជញ្ជក់ចេញពីដប។
- បំបៅកូនឆ្មាច្រើនដង ក្នុងរយៈពេល 10 នាទី។ វាត្រូវការសម្រាកបន្តិចបន្ទាប់ពីបឺតម្តង ហើយអាចលេចចេញជាដុំៗ ប៉ុន្តែទុកពេល ២ ទៅ ៣ នាទី នោះវានឹងចង់បឺតម្ដងទៀត។
ទឹកដោះគោនៅសស់
- ទឹកដោះគោដែលនៅសល់មានរយៈពេល 3-4 ម៉ោង (ក្នុងទូរទឹកកក) បន្ទាប់ពីការរៀបចំ។
- ដើម្បីកំដៅទឹកដោះគោដែលនៅសេសសល់ ចាក់ទឹកក្តៅចូលក្នុងកែវមួយ ហើយដាក់ដបក្នុងរយៈពេលប្រហែល ២ នាទី។
- ពិនិត្យសីតុណ្ហភាពម្តងទៀត មុនពេលបំបៅកូនឆ្មា។
របៀបពិនិត្យមើលក្រោយពេលបំបៅកូនឆ្មារួច
៦. ជួយកូនឆ្មានោម និងជុះ
សូមជូយកូនឆ្មារតូចជាង៤សប្តាហ៍ ដើម្បី បន្ទោបង និងនោម
- ម៉ាស្សាគូតរបស់កូនឆ្មាដោយប្រើដុំសំឡីទន់ៗ បន្ទាប់ពីបំបៅម្តងៗដោយរំកិលដុំកប្បាស ឡើងលើចុះក្រោម។
- កូនឆ្មាអាចត្រូវការពេលបន្ទោរបង់បានយូរ ដូច្នេះបន្តម៉ាស្សាបាតឱ្យយូរបន្តិច បន្ទាប់ពីវាបត់ជើងតូចរួច។
- កូនឆ្មាងាយឈឺគូត! នេះជារបៀបដែលអ្នកអាចជួយ៖
- ជ្រលក់ដុំសំឡីក្នុងទឹកក្តៅ ដើម្បីកាត់បន្ថយការកកិតអំឡុងពេលម៉ាស្សា។
- កុំប្រើសម្ភារៈ “រឹង” ។ ប្រើបាល់កប្បាសឬសមមូល។
- ប្រសិនបើក្រហម និងឈឺ ចូរលាបម្សៅទារក ឬក្រែម Bepanthen។
នៅពេលដែលកូនឆ្មាមានអាយុ 3-4 សប្តាហ៍ ហើយចាប់ផ្តើមបត់ជើងតូច/បន្ទោរបង់ដោយខ្លួនឯងដាក់វាចូលទៅក្នុងប្រអប់ ទុកដាក់សំរាម បន្ទាប់ពីបំបៅម្តងៗ។ ប្រសិនបើវានៅតែត្រូវការជំនួយ សូមត្រលប់ទៅម៉ាស្សាបាត របស់វាវិញ។
៧. ជួយកូនឆ្មាអោយនៅឆ្អាតជានិច្ច
កូនឆ្មាមិនអាចសម្អាតខ្លួនឯងបានទេ។ ប្រសិនបើកូនឆ្មាកខ្វក់ (ត្រចៀក ផ្ទៃមុខ ក្រញាំជើង ផ្នែកពោះឬខាងក្រោម) សូមងូតទឹកជាមួយទឹកក្តៅឧណ្ឌៗ ជូតជាមួយនិងសំឡី។
កុំប្រើសាប៊ូសម្រាប់មនុស្សឬសាប៊ូសត្វឆ្កែ មានតែសាប៊ូឆ្មាពិសេសប៉ុណ្ណោះ (សាប៊ូឆ្កែមានជាតិពុលដល់ឆ្មា)។ អ្នកអាចទិញសាប៊ូកក់សក់ឆ្មានៅគ្លីនិកពេទ្យសត្វរបស់អ្នក។
ន្ទាប់ពីលាងសម្អាតកូនឆ្មាហើយ រក្សាវាឱ្យក្តៅ ហើយសង្កេតរហូតដល់រោមសត្វស្ងួត ដើម្បីជៀសវាងការថយចុះកម្តៅ។
៨. ផ្តល់ភាពស្និទ្ឋស្នាល និងលេងជាមួយពួកវា ព្រមទាំងរក្សាបងប្អូនវាអោយនៅជាមួយគ្នាប្រសិនបើអាចធ្វើទៅបាន
កូនឆ្មាត្រូវការភាពស្និទ្ឋស្នាលពីមេរបស់វា ។ សូមបបោសអង្អែល និងចំណាយពេលជាមួយកូនឆ្មាឱ្យបានច្រើនតាមដែលអាចធ្វើទៅ បាន។ ព្យាយាមរក្សាទុកកូនឆ្មាអោយមានប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយកូនឆ្មាផ្សេងទៀតគ្រប់ពេល។
ប្រសិនបើមានសត្វឆ្មាពេញវ័យដែលរួសរាយរាក់ទាក់ សូមពិចារណាក្នុងការដែលអនុញ្ញាតឱ្យកូនឆ្មាចំណាយពេលខ្លះជាមួយឆ្មាពេញ វ័យដែលរួសរាយរាក់ទាក់នោះ ។ ត្រួតពិនិត្យសកម្មភាពរបស់សត្វឆ្មាពេញវ៏យអោយបានជាប់លាប់ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពកូនឆ្មាល្អ។
៩.ប្រើប្រាស់ថ្នាំសំលាប់ចែ សត្វល្អិត និងវះកាត់គ្រៀវកូនឆ្មា
អ្នកអាចនិងគួរតែផ្តល់ថ្នាំសំលាប់ចៃ និងសត្វល្អិតដល់កូនឆ្មាដែលមានអាយុចាប់ពី ២ សប្តាហ៍ឡើងទៅដើម្បីចៀសវាងការឆ្លង ប៉ារ៉ា- ស៊ីតដ៏សាហាវ។
ដូចគ្នានេះដែរការវះកាត់គ្រៀវសត្វឆ្មានិងសត្វឆ្កែគឺជាផ្នែកសំខាន់មួយនៃទំនួលខុសត្រូវរបស់ម្ចាស់សត្វចិញ្ចឹម ។ កូនឆ្មា និងកូនឆ្កែអាចទទួលបានសេវាវះកាត់គ្រៀវចាប់ពីអាយុ ១.៥ ទៅ ៣.៥ ខែ ប្រសិនបើពួកវាមានសុខភាពល្អ។ វាជាវិធីដែលមាន សុវត្ថិភាព និងទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ។ ស្វែងយល់បន្ថែមអំពីអ្វីដែលគេហៅថា ការវះកាត់គ្រៀវកូនឆ្មាដែលមានវ័យក្មេង ។ នៅ ARC យើងជាធម្មតាវះកាតគ្រៀវកូនឆ្មាដែលមានអាយុប្រហែល 3 ខែ។
១០. កូនឆ្មាដែលមានសុខភាពល្អ – រីករាយ
ការរក្សាកូនឆ្មាឱ្យមានសុខភាពល្អអាចស្តាប់ទៅដូចជាពិបាកបន្តិច ហើយវាគឺជាពិតជាមិនងាយស្រួលឡើយ ។ អ្នកអាចធ្វើការ ពិចារណាអំពីគន្លឹះទាំងនេះ ដើម្បីផ្តល់ឱ្យពួកវានូវឱកាសដ៏ល្អបំផុតក្នុងការរីកលូតលាស់ទៅជាសត្វពេញវ័យដែលមានសុខភាពល្អ និង ក្លាយជាសត្វឆ្មាដែលរីករាយ ។
សូមប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះរោគសញ្ញាទាំងនេះ ហើយពិគ្រោះជាមួយពេទ្យសត្វភ្លាមៗ ប្រសិនបើអ្នកសម្គាល់ឃើញថាមានភាពមិន ប្រក្រត្តីណាមួយ។ កូនឆ្មាអាចស្លាប់ក្នុងរយៈពេលតែពីរបីម៉ោងប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះការថែទាំបន្ទាន់គឺសំខាន់ណាស់! រោគសញ្ញាអាចរួមមានៈ
កង្វះសារជាតិទឹក (ឧ. ស្បែកខ្មៅ ភ្នែកស្រអាប់)
- មានអាការះរាគ ក្អួត និងហើមពោះ
- សខ្សោយកម្លាំង (គេងច្រើនខុសធម្មតា)
- រោគសញ្ញាគ្រុនផ្តាសាយ ហៀរសំបោរ/ភ្នែក អញ្ចាញធ្មេញស្លេក។ល។
កង្វះចំណង់លើចំនីអាហារ៖ នេះសំខាន់ណាស់! កូនឆ្មាដែលមិនចង់ញ៉ាំមានន័យថាកំពុងតែឈឺខ្លាំង ។ វាកំពុងតែត្រូវការជំនួយបន្ទាន់។ សូមកុំរង់ចាំយូរ!
តើត្រូវធ្វើអ្វីបន្ទាប់?
យើងតែងតែស្វែងរកផ្ទះចិញ្ចឹមជាបណ្តោះអាសន្នរយៈពេល 1-3 ខែ ដើម្បីជួយចិញ្ចឹមកូនឆ្មាដែលត្រូវបានគេបោះបង់ចោល។ តើអ្នក មានចំណាប់អារម្មណ៏ទេ? សូមទាក់ទងមកពួកយើងតាមរយះ:
- FB: www.facebook.com/animalrescuecambodia
- អ៊ីមែល៖ info@ar-cambodia.com
- ទូរស័ព្ទ/WhatsApp/Telegram: 012 340 114 (អង់គ្លេស, ខ្មែរ)
- ព័ត៌មានបន្ថែម៖ https://ar-cambodia.com/adoption