Read the English version of this article here.
តើអ្នកដឹងទេថានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជារៀងរាល់ឆ្នាំនៅតែមានឆ្កែប្រមាណ ៣ លានក្បាលត្រូវបានគេសម្លាប់យ៉ាង សាហាវសម្រាប់សាច់របស់ពួកគេ? ការយល់ខុសជាទូទៅរួមមានៈ សាច់ឆ្កែមានសុខភាពល្អជាពិសេសសម្រា ប់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះហើយវាធ្វើឱ្យអតិថិជនកាន់តែមានភាពស្វាហាប់។
ក្រៅពីការពិតដែលថាកន្លែងសម្លាប់សត្វឆ្កែគឺខុសច្បាប់ហើយសត្វឆ្កែត្រូវបានសម្លាប់យ៉ាងសាហាវបំផុត លើសពីនេះទៅទៀ តសាច់ឆ្កែពិតជាអាចធ្វើឱ្យអ្នកឈឺយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ឧទាហរណ៍ ជំនួញសាច់ឆ្កែបានធ្វើឱ្យជំងឺឆ្កែឆ្កួតរាលដាលកាន់តែងាយស្រួល។ ហើយមិនមានភស្តុតាងវិទ្យាសាស្ត្រណាមួយឬភស្តុតាងផ្សេងទៀតបញ្ជាក់ថាសាច់ឆ្កែជួយដល់សុខភាពឬ មានអត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងទៀតសម្រាប់សុខភាពទេ។
- សៀមរាប (២០១៩)៖ SR DMT & SR DMT Report Khmer
- ភ្នំពេញ (ឆ្នាំ ២០២១)៖ PP DMT Report English & PP DMT Report Khmer
1. សៀមរាប-សាច់ឆ្កែ “ចំណុចដ៏ក្តៅគគុក”
បើអ្នកគិតពីសៀមរាប រំពិចនោះអ្នកច្បាស់ជាស្រមៃដល់ប្រាសាទអង្គរវត្តមុនគេដែលជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌របស់យូណេស្កូ។ វាជាទីក្រុងនិងខេត្តដ៏ស្រស់ស្អាតមួយដែលមានប្រវត្ដិសាស្ដ្រធម្មជាតិអស្ចារ្យនិងមនុស្សគួរឱ្យស្រឡាញ់។
ប៉ុន្តែមានផ្នែកខាងងងឹតទៅខេត្តសៀមរាប។ តើអ្នកដឹងទេថានៅសៀមរាបតែមួយមានភោជនីយដ្ឋានសាច់ឆ្កែប្រហែល ២០ កន្លែងដោយបម្រើឆ្កែ ៤-៦ ក្បាលជា “សាច់ពិសេស” ក្នុងមួយថ្ងៃ? នេះជាចំនួនសត្វឆ្កែប្រមាណ ២.៩០០ ក្បាលក្នុងមួយខែឬជិត ៣៥០០០ ឆ្កែក្នុងមួយឆ្នាំ! តើអ្នកអាចស្រមៃបានទេ? វាគ្រាន់តែជាការខូចចិត្ត។
ដរាបណាការធ្វើជំនួញសាច់ឆ្កែនៅកម្ពុជានៅតែបន្ត នេះបណ្តាលឱ្យខូចខាតដល់សក្តានុពលទេសចរណ៍និងកេរ្តិ៍ឈ្មោះលើឆាកអន្តរជាតិ។ ជាសំណាងល្អប្រជាជនក្នុងតំបន់កាន់តែច្រើនបានដឹងពីស្ថានភាពនិងបន្តដោះស្រាយបញ្ហានេះរួមគ្នាជាមួយនឹងការគាំទ្រពីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុកនិងអន្តរជាតិ។
2. ការយល់ខុស
មានការភាន់ច្រឡំមួយចំនួន និងភាពមិនពិតអំពីសាច់ឆ្កែ (និងសាច់ឆ្មា) នៅកម្ពុជា។ ការយល់ខុសទាំងនេះគឺខុសទាំងស្រុងៈ
- សាច់ឆ្កែអាចព្យាបាលជំងឺនិងជួយឲ្យជាសះស្បើយឡើងវិញ
- វាមានសុខភាពល្អជាងសាច់ដទៃទៀត ពីព្រោះវាមិនមានអង់ទីប៊ីយ៉ូទិកទេ
- សាច់ឆ្កែធ្វើឱ្យរាងកាយកក់ក្តៅ
- វាល្អជាពិសេសសម្រាប់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះនិងស្ត្រីដែលទើបតែសម្រាលកូន
- សាច់ឆ្កែធ្វើឱ្យអ្នកក្លាយជាមនុស្សមានភាពស្វាហាប់
មិនមានភស្តុតាងវិទ្យាសាស្ត្រឬភស្តុតាងផ្សេងទៀតសម្រាប់បញ្ជាក់ពីដំណាលទាំងនេះទេ។
3. ហានិភ័យសុខភាព
បញ្ហាសុខភាពចម្បងសម្រាប់មនុស្សដែលបរិភោគសាច់ឆ្កែឬសាច់ឆ្មាគឺៈ
- សត្វឆ្កែឆ្កួត: មានអត្រាប្រកាសអាសន្ននៃសត្វឆ្កែដែលឆ្លងជំងឺឆ្កែឆ្កួតនៅក្នុងភោជនីយដ្ឋាន និងកន្លែងសត្តឃាតនិងទីផ្សារ។ សាច់ឆ្កែនិងឆ្មាបង្ករគ្រោះថ្នាក់យ៉ាងខ្លាំងដល់អ្នកដែលចាប់សម្លាប់និងស៊ីសត្វទាំងនោះ។
- ជំងឺផ្សេងទៀត: សាច់ឆ្កែនិងសាច់ឆ្មាឆ្លងមេរោគធាតុបង្កជំងឺ Trichinella ប៉ារ៉ាសុីត អាចធ្វើឱ្យសុវត្ថិភាពអ្នកប្រើប្រាស់មានគ្រោះថ្នាក។ អាសន្នរោគក៏ងាយឆ្លងរាលដាលតាមរយៈដំណើរការដឹកជញ្ជូននិងការ សម្លាប់សត្វឆ្កែសម្រាប់បរិភោគ។
- សារធាតុពុល: វិធីសាស្រ្តមួយក្នុងការចាប់សត្វឆ្កែគឺត្រូវដាក់នុយដោយថ្នាំពុល។ ថ្នាំពុលនៅតែមាននៅក្នុងសត្វឆ្កែហើយអាចសម្លាប់មនុស្សដែលបរិភោគសាច់ឆ្កែបាន។
បើលោកអ្នកមានសុខភាពល្អហើយសូមកុំបរិភោគសាច់ឆ្កែ។ មិនមានភស្តុតាងវិទ្យាសាស្ត្រឬភស្តុតាង ណាមួយសម្រាប់បញ្ជាក់ថាសាច់ឆ្កែជួយឲ្យមានសុខភាពល្អ ឬអត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងទៀតពីសាច់នេះទេ។
4. ការសំលាប់ឃោរឃៅ
ដើម្បីបំពេញតំរូវការខ្ពស់សំរាប់សាច់ឆ្កែនៅកម្ពុជាអ្នកចាប់ឆ្កែបានដើរប្រមូលឆ្កែវង្វេង ហើយនិងដើរទិញវាពីម្ចាស់ ឆ្កែដែលមានឆ្កែច្រើនរឺម្ចាស់ដែលមិនអាចមើលថែឆ្កែឈឺរបស់ខ្លួនតទៅទៀតបាន (រឺក៏ពួកគេមានការភ័យខ្លាចឆ្កែដែលឈឺរបស់គេនៅពេលដែលឆ្កែទាំងនោះមានជំងឺឆ្កែឆ្កួត) ។
សត្វឆ្កែទាំងនេះត្រូវបានប្រមូលនិងដឹកនៅក្នុងទ្រុងតូចៗទៅកាន់កន្លែងសម្លាប់សត្វឆ្កែឬភោជនីយដ្ឋានសាច់ឆ្កែ។ ជារឿយៗពួកវាត្រូវបានចាប់ទុកដោយគ្មានទឹកនិងចំណីហើយឆ្កែខ្លះមិនអាចរស់បានក្នុងអំឡុងពេលដឹកជញ្ជូនទេ។ ពួកគេស្លាប់ដោយសារការថប់ដង្ហើមការបាត់បង់ជាតិទឹកនិងរបួស។
ការតស៊ូររស់ដ៏កំសត់របស់ជីវិតទាំងនេះត្រូវបានសម្លាប់យ៉ាងសាហាវបំផុតបណ្តាលឱ្យមានការឈឺចាប់និងរងទុក្ខវេទនា។ ពួកគេបានតស៊ូដើម្បីជីវិតរបស់ពួកគេនៅក្នុងកំឡុងពេលសម្លាប់រហូតដល់ទៅ ៣០ នាទីមុនពេលពួកគេបានដាច់ខ្យល់ស្លាប់នៅទីបំផុត។
ការអនុវត្តសម្លាប់ជាទូទៅៈ
- ការសម្លាប់ដោយការចាក់លើក្បាល
- ច្រមុជទឹក
- ច្របាច់ក
ស្តាប់មើលទៅគួរអោយខ្លាចណាស់មែនទេ? ហើយអ្វីដែលអាក្រក់បំផុតនោះគឺវាមិនមានច្បាប់ផងដែរ។
5. ការអនុវត្តខុសច្បាប់
ឥឡូវនេះយើងបានដឹងថាសត្វឆ្កែត្រូវបានសម្លាប់យ៉ាងព្រៃផ្សៃដើម្បីសាច់របស់ពួកគេដែលសាច់របស់ពួកគេគ្មានអ្វី ពិសេសឬអត្ថប្រយោជន៍អ្វីឡើយ ហើយតាមពិតការបរិភោគសាច់ែឆ្ក វាពិតជាអាចធ្វើឱ្យមនុស្សឈឺយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។។
ប៉ុន្តែតើអ្នកដឹងទេថាក្រៅពីនេះកន្លែងសំលាប់សត្វឆ្កែគឺមិនមានច្បាប់ទេ? ពួកគេមិនអាចទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណហើយជារឿយៗខកខានមិនបានបំពេញតាមស្តង់ដារអនាម័យមូលដ្ឋានថែមទៀតផង។
លើសពីនេះទៀតការធ្វើជំនួញសាច់ឆ្កែក៏រំលោភច្បាប់កម្ពុជាស្តីពីផលិតកម្មនិងផលិតកម្មសត្វផងដែរ។
- ជំពូកទី ៨ – ទីសត្តឃាត និងអនាម័យ
- ជំពូកទី ៩ – ចលនារបស់សត្វនិងផលិតផលសត្វ
- ជំពូកទី ១១ – សុខុមាលភាពសត្វ
- ជំពូកទី ១៩ – អធិការកិច្ច
រួមគ្នាបញ្ចប់ជំនួញសាច់ឆ្កែនៅកម្ពុជា!
ប្រកាន់ជំហរ
អង្គការសង្គ្រោះសត្វកម្ពុជាកំពុងធ្វើការយ៉ាងសកម្មក្នុងការបញ្ចប់ការជួញដូរសាច់ឆ្កែដ៏សាហាវឃោរឃៅ៖
- នៅក្នុងខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ ២០១៨ យើងបានចាប់ផ្តើមភាពជាដៃគូជាផ្លូវការរបស់យើងជាមួយ CMAC (មជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកំចាត់មីនកម្ពុជា) ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការធ្វើជំនួញ សាច់ឆ្កែនៅកម្ពុជា។ រួមគ្នាជាមួយ ឯកឧត្តម ហេងរតនានិងក្រុមការងាររបស់គាត់យើងបានរៀបចំផែនការអភិវឌ្ឈសកម្មភាពមួយហើយចាប់តាំងពីពេលនោះមកត្រូវបានចាត់វិធានការដើម្បីបញ្ចប់ការធ្វើជំនួញសាច់ឆ្កែដ៏ព្រៃផ្សៃនៅកម្ពុជា។
- ហើយនៅក្នុងខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ ២០១៩ យើងបានសហការជាមួយ Four Paws International អន្តរជាតិដើម្បីបិទកន្លែងសម្លាប់សត្វឆ្ កែមួយនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញដែលមានសត្វឆ្កែចំនួន ២,០០០ ក្បាលត្រូវបានសម្លាប់យ៉ាងព្រៃផ្សៃជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ យើងមានការរំភើបចំពោះលទ្ធផលវិជ្ជមាននេះហើយរីករាយក្នុងការចូលរួមចំណែកក្នុងការការពារការរងទុក្ខវេទនាជាច្រើននៅពេលអនាគត។
មើលវីដេអូខ្លីនេះ ដោយដៃគូ Compassion Sans Borders របស់យើងដើម្បីទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍កាន់តែប្រសើរ។
អ្វីដែលអ្នកអាចធ្វើបាន
អ្នកប្រហែលជាគិតថាអ្នកគឺជាបុគ្គល ហើយអ្នកមិនមានអំណាចអ្វីទាំងអស់។ ផ្ទុយពីនេះ គឺជាការពិតយើងគ្រប់គ្នាអាចធ្វើអ្វីៗបានដើម្បីជួយបញ្ចប់ការធ្វើជំនួញសាច់ឆ្កែដ៏ឃោរឃៅនៅកម្ពុជានិងលើកកម្ពស់សុខុមាលភាពសត្វ។
- ចែករំលែកចំណេះដឹងនេះជាមួយមិត្តភក្តិនិងក្រុមគ្រួសាររបស់អ្នក
- កុំទិញនិងបរិភោគសាច់ឆ្កែឬសាច់ឆ្មា
- គាំទ្រសុខុមាលភាពសត្វតាមរយៈការស្ម័គ្រចិត្តការ បរិច្ចាគ និងការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីសុខុមាលភាពសត្វ
- ក្រៀវសត្វឆ្កែចញ្ចឹមរបស់អ្នកដើម្បីកាត់បន្ថយកំនើនសត្វឆ្កែដែលមិនបានរំពឹងទុក
សូមអរគុណចំពោះចំណាប់អារម្មណ៍និងការគាំទ្រ!
PS: យើងយល់ថាព័ត៌មាននេះនិងរូបភាពនេះអាចនឹងពិបាកទទួលយកថែមទាំងមានភាពរំខាន។ ។ យើងក៏មានអារម្មណ៍ដូចគ្នានឹងអ្នកដែល។ បើយើងចង់បញ្ឈប់រឿងនេះយើងត្រូវតែបញ្ចប់ជំនួញសាច់ឆ្កែ!